Gobierno de Aragón Diputación Provincial de Huesca Sistema de Información del Patrimonio Cultural Aragonés

Masar cada quince días. Cuatro hornos en el pueblo

Huesca -  La Jacetania -  Valle de Hecho -  Hecho

Literatura oral - Etnotextos


Multimedia


Intérprete / Informante


Coarasa López, María.
Año de nacimiento del informante: 1925
Idioma de la entrevista: Cheso

Transcripción / comentario


"Yo también masé, muitas veces. Y himos allí la palleta de masar –ya la t' enseñaré luego–. Pues nada, guardábamos de una vez pa otra… porque allí se, generalmente, masábamos cada quince días. Mueno, cada quince días, según la familia que yeran, y familias fuertes qu'eban pastores, s'eban de labranza, o s'eban criaus, y claro, ne gastaban más. Pero los que yéramos poca chen en casa, pues febas la masada cada quince días, pero masadas chiquetas. O sea, de poca cantidad, me refiero. Y los panes tampoco demasiau grandes, de cuatro o cinco kilos, pero yeba que feba hasta de siete. Unas tortas enormes, porque claro, pa tanta gente, l'i feba falta haber cantidad.


Entonces íbamos ta los furnos, que i'n-eba entonces aquí,  pues ¿cuántos? Uno yera allá baixo, los de Conchita, lo furno de Medio que ye donde ye Marisa de Guarte. Aquel yera lo principal. Otro i'n-eba aquí en los de Capeta, otro allá en to los de Florentina, aquella caseta que bi-ha con puertas coloradas, sí, allí bi-eba otro furno. Y otro, ¿en dó yera? No m'acuerdo. Bueno. Ixos yeran particulares, cada uno de personas d'aquí, pero eran chiquetez. Pues ibas y no pagabas nada. Tenebas que darli un furnache , que clamaban, un panet como de kilo y medio, ixe era lo pago por cocerte lo pan. Ellos s'entendeban de leña, de prepararlo, de cocerlo. Claro, eban palas de madera pa meter y sacar, pero ya sabeban lo punto. Y les dabas un furnache.  Y ahí febas también cocas. Lis sabeba muy malo a las furneras de que ne feses de sardinas de cubo –¿sabes cuálas son? Las saladas– Aquellas las metebas a desalar, l'estirabas l'aspina y las abribas, y las metebas una telada de esto, de masa, y las sardinas planas, y después otra telada de masa fina, y en cuanto te vieban : "!¿Qu'has feito. Trayer las cocas de sardinas. Pues no me fa pon de goyo, porque tengo que itar otra vez leña! –que les costaba, se conoce, que con el jugo de la sardina, le costaba más de cocer, y tenían que renovar la leña. ¡Lis sabiba más mal. Buuu! Se meteban que pa qué. Con que todas ixas cosas. Después ya te daban lo pan, pero ya digo, sin perras porque entonces no n'i-eba. Lo pago yera un panet, así, chiquetet, como de kilo, kilo y medio, sería. Hola y eran poco contentas."

Bibliografía


  • SATUÉ OLIVÁN, Enrique. Archivo Enrique Satué Oliván. Testimonios de aquel Pirineo. Archivo sonoro, 2000-2007.
  • SATUÉ OLIVÁN, Enrique. Siente. Testimonios de aquel Pirineo. Zaragoza: Prames, 2016.

Contacte con SIPCA


Sistema de Información del Patrimonio Cultural Aragonés

Para cualquier consulta o comunicación de incidencias puede ponerse en contacto con el equipo técnico del SIPCA enviando un correo electrónico a cipca@iea.es. También puede contactar a través del siguiente teléfono: 974 294 120
Si lo prefiere, déjenos un mensaje y nos pondremos en contacto con usted.
Acepto la política de privacidad